بلوغ در دختران و نشانه های آن

بلوغ در دختران مرحله‌ای از رشد است که معمولا بین ۸ تا ۱۳ سالگی آغاز می‌شود و با تغییرات جسمی مانند رشد سینه‌ها و شروع قاعدگی همراه است. این تغییرات نشان‌دهنده گذر از کودکی به نوجوانی است. بلوغ علاوه بر جسم، بر احساسات و رفتارهای دختران نیز تاثیر می‌گذارد. تمام تلاش ما دادن اطلاعات مفید به شماست، همراه ما در وب سایت رنگ زندگی باشید.

بلوغ چیست

در دوره نوجوانی، به دلیل نوسانات هورمونی، نوجوانان با تغییرات جسمی و روانی مختلفی روبه‌رو می‌شوند. بلوغ برای دختران و پسران می‌تواند دوره‌ای چالش‌برانگیز و حتی گیج‌کننده باشد، زیرا بدن آن‌ها دستخوش تحولات بسیاری می‌شود.

از مهم‌ترین تغییرات این دوره می‌توان به رشد قد و بدن مشابه بزرگسالان، تکامل اعضای جنسی خارجی و دستیابی به توانایی تولید مثل اشاره کرد. این تغییرات به‌صورت تدریجی اتفاق می‌افتند و زمان شروع آن در دختران معمولاً بین ۸ تا ۱۳ سالگی و در پسران بین ۹ تا ۱۴ سالگی است. همچنین ممکن است برخی نوجوانان تا حدود ۲۰ سالگی همچنان آثار بلوغ را تجربه کنند.

انواع بلوغ

اغلب مردم وقتی درباره بلوغ صحبت می‌کنند، منظورشان گذر از دوره کودکی به بزرگسالی است که شامل رشد‌های جسمی و روانی می‌شود. این دوره می‌تواند تعاریف مختلفی داشته باشد، از جمله رشد فکری و هیجانی که ممکن است همزمان با تغییرات جسمی رخ ندهد.

کمالی که در نوجوانی از ابتدا تا انتهای این دوره مد نظر است، شامل رشد جسمی، روانی و جنسی می‌شود، در حالی که جنبه‌های هیجانی و فکری ممکن است تا پایان جوانی و حتی در طول زندگی ادامه پیدا کنند.

به طور کلی، بلوغ را به دو نوع تقسیم می‌کنند:

بلوغ زودرس زمانی است که تغییرات جسمی، هورمونی، رفتاری و روانی در دختران پیش از ۸ سالگی و در پسران قبل از ۹ سالگی شروع شود.
بلوغ دیررس به حالتی گفته می‌شود که این تغییرات در دختران بعد از ۱۳ سالگی و در پسران پس از ۱۴ سالگی آغاز گردد

منظور از بلوغ چیست

در دوران بلوغ، بدن دچار تغییرات درونی و بیرونی زیادی می‌شود. معمولاً در دختران، تغییرات جسمی و روانی مرتبط با بلوغ بین 8 تا 13 سالگی شروع می‌شوند. بلوغ زمانی است که شخص:

• به قد دوران بزرگسالانی خود می‌رسد.
• ویژگی‌های جنسی ظاهری در بدن او ایجاد می‌شوند.
• قادر به تولید مثل می‌شود.

بلوغ زمانی آغاز می‌شود که ناحیه‌ای از مغز به نام «هیپوتالاموس» به سایر قسمت‌های بدن سیگنال می‌دهد که زمان ایجاد ویژگی‌های بزرگسالی فرا رسیده است.

این سیگنال‌ها که از طریق هورمون‌ها ارسال می‌شوند، با تأثیر روی اندام‌های تناسلی (تخمدان‌ها در زنان و بیضه‌ها در مردان) آن‌ها را برای ترشح سایر هورمون‌ها تحریک می‌کنند.

هورمون‌های تولیدشده در اندام‌های تناسلی باعث رشد و تغییر قسمت‌های مختلف بدن می‌شوند و روی احساسات و افکار فرد تأثیر می‌گذارند.

بعضی از هورمون‌های اصلی مرتبط با بلوغ دختران عبارتند از:

• هورمون رشد: سطح این هورمون در دوران بلوغ افزایش می‌یابد و باعث جهش رشد در استخوان‌ها و عضلات و افزایش سریع قد می‌شود. افزایش آهسته‌ی قد (کمتر از 5 سانتی‌متر در سال) ممکن است نشانه‌ی کمبود هورمون باشد.
• استروژن: این هورمون جنسی باعث رشد بافت رحم و سینه می‌شود.
• استرادیول: این هورمون در مردان و زنان وجود دارد. در زنان، مقدار استرادیول زودتر افزایش می‌یابد و پس از بلوغ در سطح بالاتری باقی می‌ماند.

در دوران بلوغ چه اتفاق‌هایی رخ می‌دهد

هیپوتالاموس در مغز وظیفه ارسال سیگنال‌هایی را بر عهده دارد که آغازگر فرآیند بلوغ هستند. زمانی که این بخش از مغز فرمان شروع تغییرات مرتبط با بزرگسالی را صادر می‌کند، پیام‌های عصبی از طریق هورمون‌ها به سراسر بدن منتقل می‌شوند.

این پیام‌ها باعث فعال شدن اندام‌های تناسلی می‌شوند؛ به‌طوری‌که تخمدان‌ها در دختران و بیضه‌ها در پسران شروع به تولید مجموعه‌ای از هورمون‌های ضروری می‌کنند.

با ترشح این هورمون‌ها، تغییرات قابل‌توجهی در بخش‌های مختلف بدن مانند پوست، عضلات، استخوان‌ها، اندام‌های تناسلی خارجی، بافت سینه، مو و حتی مغز اتفاق می‌افتد.

در حقیقت، مهم‌ترین عاملی که باعث دگرگونی‌های دوره بلوغ می‌شود، همین تغییرات هورمونی است. بیشتر این تغییرات به دلیل نوسانات سطح هورمون‌ها رخ می‌دهند و هورمون‌های اصلی مؤثر در این فرایند شامل موارد زیر هستند:

هورمون‌های اصلی در دوره بلوغ

تستوسترون یکی از هورمون‌های جنسی اصلی در مردان است که با شروع ترشح، باعث بروز ویژگی‌های مردانه مانند بم شدن صدا، رشد موهای صورت و افزایش توده عضلانی می‌شود. هرچند این هورمون در بدن زنان نیز وجود دارد، اما مقدار آن بسیار کمتر است.

دی‌هیدروتستوسترون یا DHT، فرم قوی‌تری از تستوسترون است که نقش مهمی در آغاز بلوغ پسران دارد و در فرآیند بلوغ دختران نیز تأثیرگذار است.

هورمون رشد در این دوره به میزان بیشتری تولید می‌شود و عامل جهش قدی، رشد استخوان‌ها و عضلات است. اگر این هورمون به میزان کافی ترشح نشود، ممکن است سرعت رشد قدی نوجوان کاهش یابد و نیاز به بررسی پزشکی باشد.

استرادیول نیز یکی از هورمون‌های کلیدی در این مرحله است که هم در دختران و هم پسران نقش دارد. سطح این هورمون در دختران سریع‌تر افزایش می‌یابد و حتی در دوران بزرگسالی در سطح بالاتری باقی می‌ماند.

بلوغ زودرس یعنی چی

در بیشتر مواقع بلوغ زودرس مشکلی ایجاد نمی‌کند و نیازی به مداخله پزشکی نیست. بلوغ طبیعی تحت تأثیر عواملی مانند ژنتیک، محیط، رژیم غذایی و وزن بدن قرار می‌گیرد.

از نشانه‌های معمول شروع بلوغ می‌توان به رشد موهای ناحیه تناسلی و تغییرات بوی بدن اشاره کرد. گاهی ممکن است دختران رشد زودرس پستان را تجربه کنند که معمولاً ناشی از تجمع چربی است و همیشه به رشد کامل منجر نمی‌شود.

با این حال، در برخی موارد بلوغ زودرس می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات سلامتی باشد؛ مانند اختلالات ژنتیکی، ناهنجاری‌های هورمونی، مشکلات مغزی یا اختلالات در تخمدان‌ها و غدد فوق کلیوی.

در چنین شرایطی، پزشک ممکن است درمان‌هایی را برای کنترل موقت هورمون‌ها پیشنهاد دهد، به ویژه اگر عدم تعادل هورمونی ممکن است در آینده باعث مشکلاتی مانند ضعف یا توقف رشد استخوان‌ها شود.

علائم بلوغ زودرس در دختران

بلوغ زودرس زمانی اتفاق می‌افتد که علائم و تغییرات مرتبط با بلوغ زودتر از سن طبیعی بروز کنند. در دختران، نشانه‌هایی مانند رشد سینه‌ها پیش از ۷ یا ۸ سالگی، شروع قاعدگی پیش از ۱۰ سالگی و افزایش سریع قد در همین بازه سنی از علائم مهم محسوب می‌شوند. اگر چنین علائمی را در کودک یا خودتان مشاهده کردید، بهتر است برای بررسی و راهنمایی‌های لازم با پزشک مشورت کنید.

عوامل موثر در بلوغ دختران و پسران

یکی از مهم‌ترین مراحل زندگی، گذر از کودکی به بزرگسالی است که با تغییرات گسترده جسمی، روانی و عاطفی همراه است. این تغییرات تأثیر زیادی روی شکل‌گیری هویت، توانایی تصمیم‌گیری و دستیابی به اهداف نوجوان در آینده دارند. بنابراین، شناخت عوامل مؤثر در رشد و تکامل در این دوره اهمیت فراوانی دارد. در ادامه برخی از این عوامل را بررسی می‌کنیم:

وراثت

یکی از عوامل کلیدی که سن بلوغ را به‌ویژه در دختران تعیین می‌کند، ژنتیک است. به طور مثال، اگر مادر یا خواهران دختر در سن مشخصی وارد بلوغ شده‌اند یا پریود را آغاز کرده‌اند، احتمال دارد دختر نیز در همان بازه زمانی دچار این تغییرات شود.

تغذیه

تغذیه مناسب نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت و رشد نوجوان دارد. برای اینکه کودک بتواند جهش رشدی لازم را تجربه کند، بدنش باید سالم باشد و تغذیه مناسب دریافت کند. تغذیه ناکافی یا نامتعادل می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند بی‌اشتهایی یا پرخوری شود که نتیجه آن‌ها به صورت کم‌وزنی یا اضافه‌وزن شدید نمایان می‌شود.

موقعیت جغرافیایی

محیط زندگی و شرایط جغرافیایی نیز بر زمان شروع بلوغ اثرگذار است. به عنوان مثال، دخترانی که در نزدیکی خط استوا زندگی می‌کنند معمولاً زودتر وارد مرحله بلوغ می‌شوند. میزان نور خورشید و ساعات خواب شبانه نیز می‌تواند در هماهنگی دوره قاعدگی تأثیرگذار باشد.

جنسیت

تحقیقات نشان داده است که جنسیت یکی از عوامل مهم در روند بلوغ است. معمولاً بلوغ در دختران حدود دو سال زودتر از پسران آغاز می‌شود.

وزن

کودکانی که نسبت به همسالان خود وزن بیشتری دارند، به ویژه دختران و پسرانی که ۲۰ تا ۳۰ درصد سنگین‌تر هستند، احتمال ابتلا به بلوغ زودرس در آن‌ها بیشتر است. این موضوع در پسرانی که دچار چاقی متوسط هستند، شایع‌تر است. به طور کلی، تغییرات شدید وزن چه به صورت چاقی و چه لاغری می‌تواند تأثیرات مختلفی روی بلوغ داشته باشد.

وظایف والدین در دوره بلوغ دختران

اگر فرزندتان به سن نوجوانی رسیده، ممکن است متوجه شوید که او بیشتر به سمت استقلال‌طلبی گرایش دارد. این روند بخشی طبیعی از رشد است و بهتر است با حمایت و همراهی از او پشتیبانی کنید.

همچنین ضروری است با دخترتان در مورد تغییرات دوران بلوغ، به‌ویژه درباره چرخه قاعدگی و اتفاقاتی که در طول این دوره رخ می‌دهد، گفتگو کرده و اطلاعات لازم را در اختیارش قرار دهید.

بلوغ در دختران چه علائمی دارد

رشد فیزیکی

یکی از نخستین تغییراتی که احتمالاً متوجه آن می‌شوید، افزایش طول دست‌ها و پاهاست. بیشترین سرعت رشد معمولاً حدود دو سال پس از شروع بلوغ رخ می‌دهد. بعد از این جهش اصلی، ممکن است بین ۵ تا ۷.۵ سانتی‌متر دیگر به قد شما اضافه شود. همچنین در این دوره ممکن است وزن بدن به‌ویژه در نواحی ران‌ها و سینه‌ها افزایش یابد.

رشد سینه‌ها

شروع رشد سینه‌ها ممکن است در ابتدا باعث نگرانی یا حتی مقایسه با همسالان شود، اما لازم است بدانید که این روند در هر فرد متفاوت است. سینه‌ها معمولاً تا حدود ۱۷ سالگی به رشد خود ادامه می‌دهند.

نوک سینه‌ها نیز ممکن است تغییر رنگ دهند و گاهی موهای نازکی اطراف آن‌ها دیده شود؛ این تغییرات کاملاً طبیعی هستند. اندازه و فرم نهایی سینه‌ها بیشتر تحت تأثیر ژنتیک و وزن بدن قرار دارد و فرم سینه‌های مادر شما می‌تواند تا حدودی نشان‌دهنده ویژگی‌های آینده آن‌ها باشد.

رشد موهای بدن

با پیشرفت بلوغ، موهای نواحی مختلف بدن پرپشت‌تر یا ضخیم‌تر می‌شوند. این تغییرات به‌ویژه در زیربغل، پاها و ناحیه تناسلی واضح‌تر است و بخشی عادی از فرآیند بلوغ محسوب می‌شود.

قاعدگی (پریود)

در هر چرخه ماهانه، پوشش داخلی رحم ضخیم می‌شود و اگر تخمک آزادشده بارور نشود، این لایه همراه با مقداری خون از بدن دفع می‌شود. این فرآیند که از واژن رخ می‌دهد، قاعدگی یا پریود نامیده می‌شود. حجم خونریزی معمولاً کمتر از چیزی است که به نظر می‌رسد و معادل چند قاشق غذاخوری است.

خونریزی اغلب در روزهای اول و دوم بیشتر است و ممکن است تا هفت روز ادامه یابد. رنگ خون ممکن است از روشن تا تیره متغیر باشد و هر دو حالت طبیعی هستند. در سه سال نخست، پریودهای نامنظم رایج است؛ اما اگر فاصله بین پریودها بیش از سه ماه شد، بهتر است با پزشک مشورت کنید.

ترشحات واژن

حتی زمانی که در دوران پریود نیستید، ممکن است ترشحاتی از دهانه رحم خارج شود. این ترشحات که ممکن است بی‌رنگ یا مایل به کرم باشند، از واژن خارج شده و گاهی روی لباس زیر قابل مشاهده هستند. این ترشحات بخش طبیعی چرخه ماهانه بدن محسوب می‌شوند.

یعنی چی بالغ شدم یا به بلوغ رسیدم

بلوغ به معنای ایجاد تغییراتی در لوب فرونتال مغز، یعنی قسمت جلویی پیشانی، است. این تغییرات شیمیایی با افزایش سن رخ می‌دهند و مواد جدیدی در مغز تولید شده که وارد جریان خون می‌شوند و به تدریج در سراسر بدن پخش می‌گردند. هر یک از این مواد شیمیایی تأثیر خاصی روی بخش‌های مختلف بدن دارند که به طور مفصل به آن‌ها پرداخته می‌شود.

این فرآیند باعث تولید هورمون‌هایی در بدن می‌شود؛ از جمله استروژن در دختران و تستوسترون در پسران، که تغییراتی در موها، استخوان‌ها، صدا و دیگر ویژگی‌ها ایجاد می‌کنند و نشانه شروع بلوغ به شمار می‌روند.

چه زمانی بلوغ در دختران آغاز می‌شود

بلوغ در دختران معمولاً بین سنین ۸ تا ۱۳ سالگی شروع می‌شود و چند سال ادامه دارد. این دوره زمانی است که بدن رشد می‌کند و برای بارداری در آینده آماده می‌شود. تغییرات بلوغ به دلیل افزایش و تغییر سطح هورمون‌ها در بدن رخ می‌دهند. هورمون‌ها مواد شیمیایی هستند که پیام‌ها را در سراسر بدن منتقل می‌کنند و باعث ایجاد این تحولات می‌شوند.

در طول بلوغ، شما تغییرات زیادی را هم از نظر جسمی و هم از نظر احساسی تجربه خواهید کرد. شاید در ابتدا این تغییرات برایتان کمی دشوار باشد، اما بلوغ دوره‌ای پر از تحولات و تجربه‌های جدید است. نگاه مثبت به این فرآیند می‌تواند کمک کند تا راحت‌تر با آن کنار بیایید.

همچنین اضافه وزن می‌تواند موجب آغاز زودتر بلوغ و لاغری موجب تأخیر در آن شود. مهم است بدانید که زمان شروع بلوغ در هر فرد متفاوت است و بدن هر کسی در زمانی که برایش مناسب باشد این فرآیند را آغاز می‌کند. با این حال، اگر تا ۱۲ سالگی رشد سینه‌ها شروع نشد یا تا ۱۵ سالگی پریود نشدید، بهتر است با پزشک مشورت کنید.

چالش‌ های بلوغ جنسی در دختران

پریود

در روزهای قبل از شروع قاعدگی ممکن است احساس کنید شکم‌تان کمی متورم یا نفخ کرده و اشتهایتان بیشتر از معمول شده است. همچنین ممکن است دچار دردهایی در ناحیه شکم، عضلات یا استخوان‌ها شوید. از نظر روحی نیز ممکن است نوساناتی را تجربه کنید، مانند اضطراب، غمگینی یا احساس تنهایی.

این تغییرات که معمولاً در آستانه پریود ظاهر می‌شوند، با عنوان سندروم پیش از قاعدگی یا PMS شناخته می‌شوند و نشانه‌ای از نزدیک شدن دوره قاعدگی هستند.

تغییرات پوستی

در دوران بلوغ، هورمون‌های بدن بر غدد چربی پوست و فولیکول‌های مو تأثیر می‌گذارند. یکی از نتایج این تغییرات، بروز جوش‌های پوستی به‌ویژه در ناحیه صورت است.

بهتر است از دست‌کاری کردن جوش‌ها خودداری کنید تا جای آن‌ها باقی نماند. اگر جوش‌ها شدت پیدا کنند یا باعث ناراحتی شما شوند، مراجعه به پزشک می‌تواند راه‌حل مناسبی باشد.

شکل بدن

با رشد و تغییر بدن در این دوره، ممکن است نسبت به ظاهر خود حساس‌تر شوید و حتی خود را با دیگران مقایسه کنید. این مقایسه‌ها می‌تواند بر اعتمادبه‌نفس شما اثر بگذارد.

به یاد داشته باشید که هیچ بدنی کاملاً بی‌نقص نیست و آنچه در تبلیغات یا رسانه‌ها دیده می‌شود اغلب با واقعیت تفاوت دارد. پذیرش بدن و احترام به تغییرات آن بخش مهمی از گذراندن این مرحله است.

زمان شروع بلوغ در دختران

زمان شروع بلوغ در دختران در کشورهای مختلف ممکن است به دلیل تفاوت‌های نژادی، شرایط محیطی و سابقه خانوادگی متغیر باشد. به عنوان مثال، دختران با پوست سیاه یا اسپانیایی تبار معمولاً زودتر از دختران سفیدپوست وارد مرحله بلوغ می‌شوند.

با این حال، به طور کلی بلوغ در دختران حدود دو سال زودتر از پسران اتفاق می‌افتد و معمولاً بین ۸ تا ۱۳ سالگی شروع می‌شود.

تغییرات رفتاری دختران در مراحل بلوغ

تغییرات عاطفی یکی از نخستین واکنش‌هایی است که دختران در طول مراحل بلوغ تجربه می‌کنند. شدت این تأثیرات در افراد مختلف متفاوت است و علت آن ترشح هورمون‌هایی مانند استروژن و پروژسترون است که نقش مهمی در این فرآیند دارند.

بعضی از دختران نوجوان با فشارهای اجتماعی، سخت‌گیری‌های مدرسه و تغییرات خلقی مواجه می‌شوند که ممکن است باعث بروز واکنش‌های عاطفی شدید در آن‌ها شود.

اگر فرزندتان اغلب با شما مشاجره می‌کند، به این معنا نیست که رفتار بد یا نامناسبی دارد؛ بلکه بهتر است با ایجاد فضایی امن و حمایت‌کننده، به او فرصت دهید احساسات خود را بیان کند و با شما در میان بگذارد.

نقش والدین در مراحل رشد دختران

فقط زمانی باید وارد عمل شوید که نوجوان دخترتان از نظر امنیت یا مسائل اخلاقی در معرض خطر باشد. در این شرایط، ایجاد یک فضای خانوادگی امن به او کمک می‌کند تا هویت خود را بهتر بشناسد و شکل دهد. از فشار آوردن و سرکوب مداوم دخترتان در این دوره خودداری کنید.

اگر اشتباهات او تهدیدی برای زندگی‌اش نباشد، بهتر است اجازه دهید این تجربیات را کسب کند و از آنها درس بگیرد. این روش نشان می‌دهد که شما به توانایی‌هایش برای حل مشکلات اعتماد دارید.

اگر در طول دوره بلوغ، دخترتان دچار اضطراب، افسردگی یا مشکلات روانی دیگری شد، بهتر است نگرانی‌هایتان را با یک متخصص روانشناس یا مشاور مطرح کنید. ممکن است او نیازمند حمایت و راهنمایی برای مدیریت احساسات خود باشد.

متخصصان سلامت روان می‌توانند به او آموزش‌هایی درباره انعطاف‌پذیری و تمرکز بر نقاط قوت خود ارائه دهند. در صورت نیاز، روانپزشک ممکن است داروهای ضد افسردگی تجویز کند که به کنترل علائم اختلال‌های روانی در این دوره کمک می‌کنند.

نشانه‌های پایان بلوغ در دختران

با نزدیک شدن به پایان دوره بلوغ، نشانه‌هایی ظاهر می‌شود که نشان‌دهنده کامل شدن این مرحله هستند، از جمله:

سینه‌ها به تدریج فرم و اندازه‌ای شبیه به سینه‌های بزرگسالان پیدا می‌کنند، هرچند ممکن است رشد آن‌ها تا حدود ۱۸ سالگی ادامه داشته باشد.

• چرخه قاعدگی پس از گذشت ۶ ماه تا دو سال از شروع آن، حالت منظم‌تری پیدا می‌کند.
• رشد قد معمولاً یک تا دو سال پس از آغاز قاعدگی متوقف می‌شود و به اندازه قد بزرگسالی نزدیک می‌شود.
• موهای ناحیه تناسلی ممکن است تا بخش داخلی ران‌ها گسترش یابد.
• اندام‌های تولیدمثلی و تناسلی به‌طور کامل بالغ و تکامل‌یافته می‌شوند.
• با رسیدن به پایان بلوغ، تغییراتی رخ می‌دهد که نشان می‌دهند این مرحله رو به اتمام است:
• سینه‌ها فرم و اندازه‌ای مشابه سینه‌های بزرگسالان پیدا می‌کنند، اما ممکن است رشدشان تا حدود ۱۸ سالگی ادامه یابد.
• پریودها معمولاً در فاصله ۶ ماه تا دو سال پس از شروع، نظم بیشتری پیدا می‌کنند.
• رشد قد تقریباً یک تا دو سال پس از آغاز قاعدگی متوقف شده و بدن به قد نهایی نزدیک می‌شود.
• موهای ناحیه تناسلی ممکن است به سمت داخل ران‌ها گسترش پیدا کند.
• اندام‌های تولیدمثلی و تناسلی به‌طور کامل رشد کرده و به بلوغ می‌رسند.

با پایان یافتن بلوغ، نشانه‌هایی بروز می‌کند که حکایت از کامل شدن این فرآیند دارند:

• سینه‌ها تقریباً به فرم و اندازه سینه‌های بزرگسالان می‌رسند، هرچند رشد آن‌ها ممکن است تا حدود ۱۸ سالگی ادامه داشته باشد.
• چرخه‌های قاعدگی پس از ۶ ماه تا دو سال از شروع، به‌تدریج منظم می‌شوند.
• قد اغلب یک تا دو سال پس از آغاز پریود تثبیت شده و به اندازه نهایی بزرگسالی نزدیک می‌شود.رشد موهای ناحیه تناسلی می‌تواند به سمت داخل ران‌ها گسترش یابد.
• اندام‌های تناسلی و تولیدمثلی نیز به‌طور کامل بالغ شده و آماده عملکرد طبیعی می‌شوند.

چطور پیشگیری کنیم از بلوغ زودرس

بله، تا حدی درست است. داشتن خواب منظم از کودکی، فراهم کردن محیطی آرام و بدون استرس، کاهش مصرف شکلات، آبنبات و کاکائو به حداقل، تماشای فیلم‌ها و انیمه‌های مناسب سن بدون خشونت و تنش، رفتارهای بالغانه، داشتن همبازی و محیطی سالم برای بازی و رشد، ورزش و فعالیت بدنی، تغذیه‌ای سرشار از کلسیم، ویتامین D3، زینک، آهن و منیزیم، و همچنین خواندن قصه و تقویت تخیل کودک از روش‌های موثر هستند. اگر مایل بودی، می‌توانی این نکات را برای خواهر یا برادر کوچکترت هم به کار ببری.

بلوغ دیررس چی میشه

در دختران، بلوغ دیررس زمانی است که رشد پستان تا سن ۱۳ سالگی آغاز نشود یا اولین قاعدگی تا ۱۶ سالگی رخ ندهد. معمولاً تأخیر در بلوغ نگران‌کننده نیست و ممکن است به دلیل تغذیه ناکافی یا بیماری‌های مزمن در دوران کودکی اتفاق بیفتد.

همچنین ورزش‌های شدید مانند ژیمناستیک در سنین پایین می‌توانند باعث تأخیر در بلوغ شوند. بیشتر افرادی که بلوغ دیررس دارند، مراحل رشد را طی می‌کنند اما این اتفاق دیرتر از همسالان‌شان رخ می‌دهد.

با این حال، گاهی تأخیر بلوغ می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات پزشکی باشد؛ برای مثال وقتی که اندام‌های جنسی هورمون کافی تولید نمی‌کنند، وضعیتی که به نام هیپوگنادیسم شناخته می‌شود و ممکن است ناشی از عوامل ژنتیکی، اختلالات رشدی یا تومورهای مغزی باشد.

با انجام آزمایش خون می‌توان مشکلات هورمونی را تشخیص داد و تصویربرداری‌هایی مانند MRI یا سونوگرافی برای بررسی عملکرد غدد انجام می‌شود. در بسیاری از موارد، درمان هورمونی می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند.

مراحل بلوغ دختران

مراحل بلوغ دختران به چند مرحله تقسیم می‌شود: ابتدا تغییرات رفتاری و ترشح هورمون‌های کلیدی مانند GnRH شروع می‌شود بدون تغییرات ظاهری. سپس رشد سینه‌ها به شکل جوانه ظاهر شده و پوست حساس می‌شود.

در مرحله بعد موهای بدن ضخیم‌تر شده و سرعت رشد قد افزایش می‌یابد. با گذر زمان، اولین قاعدگی رخ داده و موهای ناحیه تناسلی ضخیم‌تر می‌شوند. در نهایت، بلوغ جسمی کامل شده و قاعدگی منظم می‌شود و قد تا حدودی رشد ادامه می‌یابد.

مرحله 1 تانر

• قبل از شروع تغییرات جسمی، تغییرات رفتاری و روانی در کودک دیده می‌شود.
• هیپوتالاموس شروع به ترشح هورمون آزادکننده گنادوتروپین (GnRH) می‌کند.
• این هورمون به غده هیپوفیز پیام می‌فرستد تا هورمون‌هایی را تولید کند که فعالیت سایر غدد بدن را تنظیم می‌کنند.
• هیپوفیز همچنین دو هورمون دیگر به نام‌های هورمون لوتئین‌کننده (LH) و هورمون تحریک‌کننده فولیکول (FSH) ترشح می‌کند.
• این فرآیند معمولاً از حدود ۸ سالگی آغاز می‌شود اما در این مرحله تغییرات ظاهری در بدن دختر دیده نمی‌شود.

مرحله 2 تانر

• رشد جسمانی شروع می‌شود و هورمون‌ها پیام‌هایی را به بدن ارسال می‌کنند.
• بلوغ معمولاً بین ۹ تا ۱۱ سالگی آغاز می‌شود؛ اولین نشانه‌ها رشد “جوانه” سینه است که زیر نوک سینه‌ها ظاهر می‌شود.
• این جوانه‌ها ممکن است حساس یا خارش‌دار باشند که طبیعی است.
• اندازه و سرعت رشد سینه‌ها ممکن است متفاوت باشد، بنابراین تفاوت در اندازه جوانه‌ها طبیعی است.
• ناحیه تیره اطراف نوک سینه (آرئول) نیز بزرگ‌تر می‌شود.

مرحله 3 تانر

• تغییرات بدنی واضح‌تر می‌شوند.
• موهای بدن ضخیم‌تر می‌شوند.
• احتمال ظهور اولین جوش‌ها روی صورت و پشت وجود دارد.
• سرعت رشد قد به بیشترین میزان خود می‌رسد (حدود ۸.۲ سانتی‌متر در سال).

مرحله 4 تانر

• دوره رشد کودکی به پایان می‌رسد و وارد نوجوانی می‌شود.
• معمولاً در حوالی ۱۳ سالگی آغاز می‌شود.
• بسیاری از دختران در این مرحله اولین قاعدگی را تجربه می‌کنند.
• موهای ناحیه تناسلی ضخیم‌تر می‌شوند.
• این اتفاق معمولاً بین ۱۲ تا ۱۴ سالگی رخ می‌دهد، اما ممکن است زودتر هم اتفاق بیفتد.
• سرعت رشد قد کاهش می‌یابد و به حدود ۵ تا ۷ سانتی‌متر در سال می‌رسد.

مرحله 5 تانر

• این مرحله پایان بلوغ جسمی است و معمولاً در حدود ۱۵ سالگی اتفاق می‌افتد.
• اندازه و شکل سینه‌ها به بلوغ کامل نزدیک می‌شود، هرچند تغییرات تا ۱۸ سالگی ادامه دارد.
• قاعدگی معمولاً بین ۶ ماه تا ۲ سال پس از شروع این مرحله منظم می‌شود.
• قد ممکن است تا یک یا دو سال پس از اولین قاعدگی همچنان رشد کند.

رابطه جنسی در سن بلوغ دختران و پسران

نوجوانی دوره‌ای است که والدین معمولاً تلاش می‌کنند درباره رابطه جنسی با فرزندان خود صحبت کنند، اما اغلب نوجوانان از این گفتگوها اجتناب می‌کنند.

لوکوف به والدین توصیه می‌کند که نباید به اعتراض‌های فرزندانشان که فکر می‌کنند همه چیز را می‌دانند، واکنش منفی نشان دهند. والدین باید به نوجوانان یادآوری کنند که حتی اگر فکر می‌کنند همه چیز را می‌دانند، صحبت کردن در این زمینه ضروری است و نوجوانان گرچه ممکن است ناراحت شوند، اما گوش می‌دهند.

همچنین مهم است بدانیم که گفتگو درباره رابطه جنسی فقط محدود به پیشگیری از بارداری نیست، بلکه باید درباره روابط ایمن نیز صحبت شود. والدین نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری نگرش فرزندانشان نسبت به رابطه جنسی و روابط عاطفی دارند. برخلاف باور عمومی، بسیاری از نوجوانان علاقه‌مند به دریافت راهنمایی و صحبت بیشتر با والدین درباره این موضوعات هستند.

مشکلات دختران در سن بلوغ در رابطه با بیماری مقاربتی

الا داوسون که درباره تجربه شخصی‌اش با تشخیص تبخال صحبت کرده است، معتقد است والدین باید درباره بیماری‌های مقاربتی (STDs) با فرزندانشان گفتگو کنند.

او تأکید می‌کند که والدین باید این موضوع را به‌عنوان یک ریسک طبیعی مرتبط با فعالیت جنسی در طول زندگی مطرح کنند، نه به عنوان مجازاتی برای نوجوانان.

در دوران بلوغ، دختران و پسران تغییرات عاطفی مختلفی را تجربه می‌کنند که همراه با تغییرات جسمی رخ می‌دهد و برای همه یکسان نیست. این تغییرات ممکن است نحوه برخورد نوجوان با خانواده، دوستان و دیدگاهش نسبت به خود را تحت تأثیر قرار دهد.

بسیاری از نوجوانان ممکن است نوسانات خلقی، اضطراب، سردرگمی و حساسیت را تجربه کنند، اما همه این تغییرات الزاما منفی یا ناراحت‌کننده نیستند.

بلوغ زمانی است که نوجوان شروع به شناخت بهتر علایق و اهداف خود کرده و مهارت‌های ارتباطی بالغ‌تری را می‌آموزد. اگر تغییرات عاطفی بیش از حد شدید باشند، عملکرد روزانه را مختل کنند یا منجر به آسیب به خود یا دیگران شوند، بهتر است از کمک پزشک یا روانشناس استفاده شود.

تفاوت بلوغ دختران و پسران در چیست

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های بلوغ بین دختران و پسران این است که بلوغ در دختران معمولاً حدود دو سال زودتر شروع شده و زودتر نیز به پایان می‌رسد. دختران معمولاً تا چهار سال پس از شروع بلوغ، به رشد کامل قد و بلوغ روانی دست پیدا می‌کنند، در حالی که بلوغ در پسران ممکن است تا شش سال طول بکشد.

همچنین سطح هورمون استرادیول در دختران که مسئول رشد رحم و سینه‌ها است، زودتر افزایش می‌یابد و در زنان به مقدار بیشتری نسبت به مردان می‌رسد. هرچند تستوسترون نیز در رشد زنان نقش دارد، اما اثر آن در زنان بسیار کمتر از مردان است.

⏬مقالات پیشنهادی برای شما عزیزان⏬

فواید تنفس عمیقعلت بیماری دو قطبیبلوغ در پسران و نشانه های آن

مطالعه بیشتر