تاثیر اعتیاد بر سلامت روان

تاثیر مواد مخدر بر سلامت روان

سلامت روان برای هر فرد مفهوم متفاوتی دارد. ممکن است شما آن را به‌عنوان احساس کنترل، شادی، نظم یا داشتن نگرشی مثبت نسبت به زندگی تعریف کنید. در مقابل، بیماری روانی زندگی را مختل کرده و مانعی برای رسیدن به شادی و آرامش می‌شود. زندگی با وابستگی به مواد مخدر و الکل هرگز ساده نیست.

میان سلامت روان و سوءمصرف مواد مخدر ارتباطی منفی وجود دارد که این دو را به طور کلی از هم دور می‌کند. اثرات مواد مخدر بر سلامت روان به دو گروه کوتاه‌مدت و بلندمدت تقسیم می‌شوند. موادی همچون الکل، روانگردان‌ها و هروئین می‌توانند حال و هوای مصرف‌کننده را تغییر دهند.

اعتیاد و تاثیر آن بر سلامت روان

مصرف این مواد معمولاً با تحریک برخی احساسات خاص و سرکوب یا کاهش احساسات دیگر همراه است، که شاید همین امر موجب گرایش برخی افراد به آن‌ها شود. تغییرات رفتاری و احساسات ناشی از مصرف مواد مستقیماً به تغییرات در عملکرد مغز مرتبط هستند؛ نباید فراموش کنیم که مغز اصلی‌ترین کنترل‌کننده سلامت روان است.

مواد مخدر با دستکاری هورمون‌های مغزی، طبیعت پیام‌های ارسالی از مغز را تغییر داده، و به‌طبع بر توازن روانی فرد تأثیر منفی می‌گذارند.

چگونه اعتیاد باعث اختلالات روانی می‌شود

سلامت روان و مواد مخدر

مصرف مواد مخدر در کوتاه‌مدت می‌تواند تأثیراتی بر سلامت روان داشته باشد که در ابتدا به شکل احساس لذت و شادی ظاهر می‌شوند. این تجربه خوشایند و غیرمعمول، هرچند زودگذر است، ممکن است به دنبال مصرف مواد رخ دهد. اما سایر اثرات آن معمولاً چندان دلچسب نیستند و می‌توانند پیامدهای منفی متعددی برای فرد به همراه داشته باشند.

اختلال اضطرابی مرتبط با مصرف مواد: پس از مصرف مواد مخدر، برخی افراد ممکن است دچار حملات ناگهانی هراس شوند. این حملات با افزایش ضربان قلب، تعریق شدید، لرزش بدن، تنفس سریع و کوتاه، و احساس از دست دادن کنترل همراه است. مصرف‌کننده ممکن است حس کند در محیطی عجیب و غیرواقعی قرار دارد؛ این وضعیت می‌تواند موجب از دست رفتن تمایز میان هویت و واقعیت شود.

اعتیاد و سلامت روان

روان‌پریشی ناشی از مواد مخدر: مواد روانگردان توانایی ایجاد توهمات و هذیان را در فرد مصرف‌کننده دارند. فرد ممکن است چیزهایی ببیند یا بشنود که واقعاً وجود ندارند. این وضعیت به‌شدت خطرناک بوده و ممکن است آسیب‌هایی جدی برای خود مصرف‌کننده یا اطرافیانش به دنبال داشته باشد.

اختلالات خلقی مرتبط با مصرف مواد: بسیاری از افراد پس از مصرف مواد مخدر دچار تغییرات محسوسی در خلق‌وخو می‌شوند، نظیر احساس افسردگی و غم شدید، بی‌قراری، تحریک‌پذیری، خستگی مفرط، کاهش لذت از زندگی، شیدایی، توهمات، رفتارهای تکانشی یا هجوم افکار مزاحم.

اثرات روانی اعتیاد

جدیدترین مقالات: سلامت روان

اعتیاد و اختلالات روانی

داروهای روانگردان می‌توانند به بروز مشکلات جدی روحی و روانی در برخی افراد منجر شوند. اما هنوز مشخص نیست چرا این مواد در بعضی افراد چنین اثرات مخربی ایجاد می‌کنند، در حالی که در برخی دیگر ممکن است هیچ مشکلی ظاهر نشود.

برخی پژوهشگران معتقدند مصرف مواد روانگردان ممکن است یک بیماری روانی از پیش موجود را که فرد از آن آگاه نبوده، فعال کند. در مقابل، گروه دیگری از محققان بر این باورند که این مواد با تغییر عملکرد مغز و هورمون‌های مرتبط، خود به‌طور مستقیم عامل ابتلا به اختلالات روانی می‌شوند. تأثیر این مواد بر سلامت روان به‌ویژه در برخی بیماری‌ها مشهود است.

مشکلات روانی ناشی از مواد مخدر

برای مثال، اکستازی نوعی آمفتامین روان‌گردان است که با ایجاد حالات توهم و سرخوشی در مصرف‌کننده عمل می‌کند. این ماده آزاد شدن سروتونین را در مغز تحریک می‌کند، ترکیبی که به‌طور طبیعی مسئول تنظیم خلق‌وخو و ایجاد احساس خوشحالی است و از این رو گاهی به آن هورمون شادی گفته می‌شود.

تأثیر مخدرها بر مغز و روان

تاثیر اعتیاد بر روان نوجوانان

راهکارهای مقابله با اثرات روانی اعتیاد

آیا اعتیاد موجب افسردگی می‌شود

جدیدترین مقالات: اختلالات روانی

سلامت روان معتادان

افراد مبتلا به اعتیاد معمولا با چالش‌های عمیقی در سلامت روان خود دست‌وپنجه نرم می‌کنند، و عوامل متعددی می‌تواند این مشکلات را تشدید کند. مصرف مداوم مواد مخدر نه‌تنها ساختار و عملکرد مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بلکه فرد را در گرداب افسردگی، اضطراب، خشم غیرقابل‌کنترل و احساس بی‌ارزشی گرفتار می‌سازد.

از سوی دیگر، انزوا و طرد شدن از سوی اطرافیان، فشارهای روانی معتادان را دوچندان کرده و فرصت بازگشت به زندگی سالم را دشوارتر می‌کند. در چنین شرایطی، تنها درمان جسمی کافی نیست؛ بلکه توجه به حمایت‌های روانی و اجتماعی موضوعی حیاتی است. جلسات مشاوره، همراهی خانواده و برنامه‌های توان‌بخشی از ابزارهایی هستند که می‌توانند بار سنگین مشکلات روانی افراد درگیر اعتیاد را کاهش داده و مسیر بهبودی را هموارتر کنند.

تاثیر ترک اعتیاد بر بهبود سلامت روان

نکته‌ای که باید به آن توجه ویژه داشت این است که ترک اعتیاد نه‌تنها باعث بهبودی جسمانی می‌شود، بلکه تأثیر قابل‌توجهی بر ارتقای سلامت روان دارد. کسانی که مصرف مواد را کنار گذاشته‌اند، تغییرات امیدوارکننده‌ای را تجربه می‌کنند؛ از احساس آرامش و امید گرفته تا بازگشت انگیزه‌های زندگی.

با کنار گذاشتن مواد، عملکرد مغز به مرور زمان شروع به ترمیم کرده و تعادل هورمونی دوباره برقرار می‌شود؛ تحولی که به کاهش علائم افسردگی و اضطراب منجر می‌شود. البته در مراحل اولیه ترک، فرد ممکن است دچار بی‌خوابی یا نوسانات خلقی شود؛ اما این علائم با گذشت زمان و دریافت حمایت روان‌شناسی کاهش خواهد یافت.

ترک اعتیاد به خودی‌خود گامی بزرگ و ارزشمند در مسیر بازسازی روانی و عاطفی به شمار می‌رود، که با حمایت‌های مناسب می‌تواند ثبات و پایداری بیشتری پیدا کند.

درمان مشکلات روانی ناشی از اعتیاد

عوارض روانی مصرف مواد

⏬مقالات پیشنهادی برای شما عزیزان⏬

برای بهبود سلامت روان چه کنیمعلائم پی تی اس دی در کودکانآشنایی با انواع دندان

مطالعه بیشتر